سم من ((نعناع )) است !
ضد تشنج ، محرک و نیروبخش هستم .
سکسکه و تنگ نفس را شفا مى دهم .
اگر به دستورى که داده ایم عمل کنید، از سردرد راحت خواهید شد.
ترشحات معده را کم مى کنم و عفونت ها را از بین میبرم .
هنگامى که سبزى فروش هاى دوره گرد آهنگ گل پونه ، نعنا پونه را مى خوانند همه مى دانند که نزدیک بهار شده و نوروز باستانى به زودى خواهد رسید.
اسم من نعنا است ، به من نعناع و نعنع هم مى گویند. فارسى من سبزى هزارپا است ، زیرا ریشه من پاهاى زیاد دارد و با سرعت در زمین جلو مى رود و شاخه هاى نو از خود خارج مى کند و یکى از راههاى تکثیر من این است که این شاخه هاى نو را وجین کرده ، و در جاهاى دیگر مى کارند. در شیراز به من ((رافویه )) مى گویند. بیش از سه هزار نوع دارم و تاکنون نام هشتاد گیاه از خانواده ما در کتاب هاى داروسازى وارد شده و استفاده از آنها در درمان بیماریها تجویز شده است . پونه ها و سوسنبرها برادران تنى من هستند که انواع و اقسام زیاد دارند. ملایم ترین انواع ما نعناى بومى ایران است که در شمال و مرکز ایران مى روید و آنرا در ردیف سبزى هاى خوردنى مى فروشند، و نعناى اهوازى قسم دیگرى از آن است . یک نوع بومى من نیز در جنوب ، مخصوصا بلوچستان بطور وحشى مى روید، و با این که عطر زیادى دارد هنوز مورد توجه صنعتگران واقع نشده و از اسانس فراوان آن بهره بردارى نشده است . قسمت مورد استفاده ما خانواده برگ و شاخه هاى گلدار ما است که از آنها عرق نعنا و اسانس نعنا مى گیرند. عرق و اسانس نعنا باد شکن ، ضد تشنج ، محرک و نیروبخش مى باشد - ترشحات زیادى معده را کم مى کند و مسکن درد و زخم معده و سوزش آن است . دم کرده من جهت تقویت معده و روده توصیه شده و در ایران معمولا برگهاى مرا خشک کرده و براى خوشبو کردن ماست و دوغ به کار مى برند و نیز آنرا سرخ کرده به نام نعنا داغ جهت خوشبو کردن آش ها و سوپ ها مصرف مى کنند. برگ هاى ما پس از خشک شدن به صورت پودر در مى آیند و به همین جهت است که قبل از خشک کردن ، بایستى آنها را شست و تمیز نمود. چه در غیر اینصورت پس از خشک شدن ، شستن آن مقدور نیست . خانواده ما به علت داشتن عطر و خواص بسیار، داراى اهمیت بوده - ضد عفونى کننده ، ضد سم و ضد حشرات مى باشیم . در خوزستان با بسته هاى خرما چند شاخه نعنا همراه مى کنند تا از کرم گذاشتن آنها جلوگیرى کنند. در طب سنتى ایران زخمهایى که در اثر کثافات و چرک کرم مى گذاشتند با جوشانده ى نعنا شسته و ضد عفونى مى کردند. براى جلوگیرى از شپش و سایر حشرات نیز از این گیاه استفاده مى شد.
نعناع درمان غلظت خون
جوشانده دم کرده برگ ما ضد کلسترول بوده و خون غلیظ را طبیعى مى نماید و این خاصیت در نوع بومى ایران زیادتر است و روى این اصل به اشخاصى که خون غلیظ دارند، و چربى خونشان زیاد است توصیه مى شود به جاى چاى از دم کرده نعنا خشک استفاده نمایند. مالیدن برگ ما مخصوصا با آرد جو مسکن سر درد مى باشد، چکاندن آب ما با عسل در گوش ، درد آنرا ساکت مى کند. جویدن ساقه و برگ ما، درد دندان را از بین مى برد و چون مرا با پر سیاوشان بجوشانند و آنرا بنوشند، جهت درد قلب و خفقان و تقویت معده و قوه ماسکه (نگاهدارند غذا در معده ) و تقویت هاضمه و تسکین درد معده نافع است . نفخ معده و آروغ را تسکین مى دهیم و خوردن چند شاخه ى ما با رب انار ترش ، مسکن سکسکه و مانع قى است . ثقل سرد و اسهال شدید که در اثر مسمومیت غذایى ایجاد شده باشد با خوردن ما برطرف مى شود. براى تسکین سکسکه و تنگ نفس بهتر است مرا همراه با مستکى بجوند. ما ضد یرقان ، مقوى قوه باء مى باشیم . چنانچه یکى دو شاخه ما را در شیر بمالید مانع بریدن و لخته شدن آن مى شویم . خوردن ما همراه با سرکه و سایر ترشى ها مانع ضرر آن ها روى اعصاب است . براى تقویت اعصاب ، خوردن نان و پنیر و نعنا سودمند مى باشد. دوغ و سکنجبین را همیشه با برگ و سرشاخه هاى ما معطر کنید تا نوشابه اى مفید و معطر داشته باشید. وقتى شیر در پستان جمع شد و منعقد گردید، بهترین راه درمان آن استفاده از ضماد ما همراه با آرد جو مى باشد. ضماد ما جهت درمان بواسیر و ورم بیضه و درد آن نافع است حول ما قبل از جماع مانع باردار شدن است و این یکى از دستورهاى مفیدى است که از هزار سال قبل در ایران جهت تنظیم خانواده و کنترل موالید مرسوم بوده است . زیاده روى در خوردن ما مولد باد بوده و تولید خارش در گلو مى نماید. حالا اجازه بفرمایید چند تن از برادران و افراد سرشناس خانواده ما خود را به شما معرفى کنند.
زبان خوراکیها
غیاث الدین جزایری