نعناع، گیاهی است از رده دولپه‌ای‌های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره نعناعیان و از سبزی‌های خوراکی است. این گیاه تمام اسانس‌ها و خواص پونه را دارد؛ ولی برگ‌هایش کرک کم‌تری دارند و بریدگی‌های کنار برگ‌های آن بیش‌تر از پونه و اسانس آن نیز ملایم‌تر است. نعناع گیاهی است علفی و پایا. ساقه‌های آن دونوع خزنده و زیر زمینی می‌باشند. از میان ریشه‌ها، یک شاخه قائم و برگدار کوچک خارج میشود که برگ‌های آن متقابل، بیضوی، نوک تیز، دندانه دار و کمی پوشیده از کرک بوده و از تمامی قسمت‌های آن بوی معطر و مطبوعی استشمام میشود. ساقه این گیاه چهارگوش و به رنگ قرمز مایل به بنفش یا مایل به ارغوانی است. گل‌های آن در ماه‌های مرداد و شهریور ظاهر می‌گردند. رنگ گلی یا ارغوانی مایل به بنفش دارند و به تعداد زیاد در مجاور یکدیگر به نحوی مجتمع می‌رویند.
مضرات و عوارض نعناع
اگر رفلاکس معده دارید بهتر است که از نعناع استفاده نکنید چون می تواند علائم آن را تشدید کند.
روغن نعناع برای نوزادان خطرناک بوده و می تواند باعث اسپاسم و قطع تنفس شود.
اگر سنگ کیسه صفرا دارید بهتر است که نعناع را با احتیاط مصرف کنید.
مصرف مقادیر بالای نعناع می تواند باعث سقط جنین در زنان باردار شود.
با وجودی که یکی از مهمترین خواص نعناع کمک به درمان سوء هاضمه و ناراحتی‌های دستگاه گوارش است، لیکن افراد مبتلا به ترش کردن و رفلاکس مری بهتر است از مصرف بیش از حد نعنا خودداری نموده، چرا که ممکن است باعث تشدید ناراحتی آنها شود. همچنین زیاده روی در مصرف نعناع میتواند سیستم گوارشی را تحریک کند.
زیاده‌روی در مصرف عرق نعناع یا اسانس آن باعث افزایش فشار خون شده، تحریک معده، حالت تهوع و استفراغ را در پی خواهد داشت.
زیاده‌روی در مصرف نعناع و فراورده های آن نظیر عرق و اسانس نعناع برای کودکان و نوزادان مضر بوده بر سیستم گوارش، حرکات تنفسی و قلب کودک تاثیر منفی میگزارد.
به طورکلی پزشکان توصیه میکنند بعداز دو هفته مصرف فراورده های دارویی حاوی نعنا نظیر قرص و … بهتر است، چند روزی مصرف آن را قطع کرده و دوباره شروع کنید.
مصرف آن در اوایل بارداری ممنوع است.
بعلت اثر شل کنندگی دریچه تحتانی مری در افرادی که برگشت اسید معده به مری دارند با احتیاط مصرف گردد.
با توجه به اینکه مصرف نعنا به مقدار زیاد سبب بالارفتن فشار خون میشود، خوردن مقدار زیادی از آن به افراد سالمند هرگز توصیه نمی‌شود.
چای نعنا معمولا بی خطر است اما مادران باردار و شیرده باید چای نعنا کم بخورند.
افرادی که دارای سابقه سقط جنین هستند در دوران بارداری از مصرف نعنا باید اجتناب ورزید.
معدود عوارض منفی ناشی از کپسولهای پوشش دار روده ای روغن نعناع عبارت است از : بثورات پوست، سوزش، سردرد، ضربان پایین قلب و لرزش عضله.
منتول یا روغن نعنا که روی پوست مالیده شده باشد می تواند سبب بروز التهاب یا بثورات پوستی گردد. روغن نعناع باید رقیق شود و میزان مصرف آن باید کم باشد چون میزان مصرفی بالا سبب آسیب دیدگی کلیه میشود.
روغن نعنا و منتول را نباید به صورت نوزادان و کودکان مالید.
دقت کنید که روغن و تنتور تهیه شده از نعناع را اشتباه نگیرید.
اگر اسانس نعنا به مقدار زیاد مصرف شود، فشار خون را بالا برده و موجب حالت تهوع، استفراغ و درد معده می شود و حرکات دودی معده را از بین می برد.
بیماران مبتلا به رفلاکس معده به مری، سنگ کیسه صفرا، سوزش سر دل و فتق هیاتال، نوزادان، زنان شیرده و باردار نباید بدون تجویز پزشک از روغن نعناع استفاده کنند
در درجه اول، اگر شرایطی به نام “آهکلریدریا” دارید، نباید روغن نعناع را بخورید. طبق این مشکل سلامتی شکم، معده به اندازه کافی اسید هیدروکلریک را تولید نمی کند که برای هضم مورد نیاز است.
دوم، مصرف مقدار کمی نعناع در زمانی که به زنان باردار یا شیره ایمن است. با این حال مقدار دقیق مصرف نعناع که بی خطر است مشخص نیست. بنابراین بهتر است که در هنگام شیردهی یا بارداری، مقدار بیشتری از نعناع را نخورید.
روغن نعناع این تمایل را دارد که باعث سوزش مقعدی در افراد مبتلا به اسهال شود. بنابراین دفعه بعدی که نعناع خوردید، تمام این اقدامات احتیاطی را در ذهن خود نگه دارید.
* مواد موثر نعناع ، اسپاسم عضلات را برطرف می کند و می تواند عضلات محل اتصال مری و معده را شل کند؛ به همین دلیل برای کسانی که بیماری ریفلاکس معده (بازگشت اسید به مری) یا همان حالت ترش کردن دارند، نعنا و عرق نعنا مناسب نیست.
* مصرف نعنا برای افراد دچار اضطراب منع شده است.
* گیاه مذکور با کافور و تیمول ناسازگاری دارد.
* بعلت افزایش ترشح صفرا در مواردی که انسدادی در مسیر صفراوی وجود دارد( سنگ کیسه صفرا و مسیر صفراوی) با احتیاط مصرف گردد.
* موارد نادر پس از تماس با پوست اطراف بینی نوزادان منجر به حساسیت تنفسی گشته لذا در این موضع نباید مصرف گردد.
افرادی که به خود گیاه نعنا حساسیت دارند و با خوردن آن دچار واکنش های آلرژیک می شوند، هیچ یک از محصولاتی را که بر پایه گیاه نعنا تولید شده است، نباید مصرف کنند.
نعنا به این دلیل که خواص آرامش‌بخش برای اعصاب دارد موجب تسکین و آرامش اعصاب معده میشود و به این ترتیب موجب بروز اختلال در عملکرد معده شده و ریفلاکس معده را تشدید می‌کند. علاوه براین افرادی که دچار یبوست نیز هستند نباید از نعنا و فرآورده‌هایی که از نعنا تهیه شده، استفاده کنند. زیرا نعنا با آرام کردن اعصاب سیستم گوارش و روده‌ها موجب کند شدن عملکرد روده‌ها و تشدید یبوست میشود.
نوشیدن چای نعناع فلفلی یا بیابانی میتواند موجب سوزش پوست، برافروختگی (سرخ شدن پوست)، سردرد، تحریک غشاء مخاطی و سوزش سر دل شود.
منتول که یکی از مواد شیمیایی فعال موجود در این چای است میتواند موجب انسداد گلو در خردسالان و بزرگسالان شود.
فرد مبتلا به آسم بایستی از مصرف محصولات غذایی حاوی نعناع خودداری نماید به این دلیل که با ایجاد اشکال در تنفس، وضعیت او را بدتر می‌سازد.
زنان باردار و یا شیرده بایستی به طور اکید از مصرف چای نعناع خودداری نمایند. مصرف چای نعناع در طول دوران بارداری ممکن است به سقط جنین منجر شود. استفاده از روغن نعناع فلفلی بر روی صورت کودک میتواند به مشکلات شدید تنفسی منجر شود.
کاهش وزن:
علاوه بر مزایای پزشکی ، از این ماده مغذی می توانید برای تناسب اندام خود نیز استفاده نمایید.
همانطور که گفتیم این گیاه یک محرک است و باعث می شود آنزیم هایی در معده ترشح شود که مواد مغذی از مواد غذایی جذب و چربی را به انرژی تبدیل می کند.
به همین دلیل مصرف آن به شکل های مختلف باعث چربی سوزی بیشتری شده و در بلندمدت می تواند باعث کاهش وزن شود.با مطالعه مقاله‌ی طریقه مصرف گیاه نعناع می‌توانید دانش بیشتری کسب کنید.
مطالعاتی وجود دارد که اثر تسکین دهنده این گیاه بر مغز را نشان می دهد.
گفته شده که استنشاق عطر آن باعث تاثیر مثبت بر عملکردهای ذهن و مغز می شود.
تحقیقات انجام شده روی روغن نعناع نشان داده است که این ماده مفید باعث افزایش روحیه و کاهش استرس شده است.