نعناع,خواص,طبع,طریقه مصرف,مضرات,روغن,دمنوش,شربت,چای,عرق نعناع

نعناع گیاهی است باطبع گرم و خشک که دارای خواص فراوان دارویی از جمله درمان روماتیسم , درمان سرماخوردگی , تسکین دردهای قاعدگی و تسکین دردهای میگرن و ... است و مصرف آن به اشکال مختلف از جمله تازه، خشک شده، اسانس، دمکرده، پودر و... امکان پذیر است.
معرفی نعناع و خواص درمانی آن (بخش اول)
معرفی نعناع و خواص درمانی آن (بخش اول)
نعناع به دلیل داشتن خاصیت ضد عفونی کنندگی ، ماده ای مناسب برای تمیز کردن پوست است.
 
چکیده : نعناع گیاهی است باطبع گرم و خشک که دارای خواص فراوان دارویی از جمله درمان روماتیسم , درمان سرماخوردگی , تسکین دردهای قاعدگی و تسکین دردهای میگرن و ... است و مصرف آن به اشکال مختلف از جمله تازه، خشک شده، اسانس، دمکرده، پودر و... امکان پذیر است.

تعداد کلمات 1283 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
معرفی نعناع و خواص درمانی آن (بخش اول)
تاریخچه گیاه نعناع
نعناع یا نعنا با نام علمی Mentha گیاهی است از رده دولپه‌ ای‌ های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره نعناعیان و از سبزی‌ های خوراکی است. این گیاه تمام اسانس‌ ها و خواص پونه را دارد؛ ولی برگ‌هایش کرک کم‌تری دارند و بریدگی‌های کنار برگ‌های آن بیش‌ تر از پونه و اسانس آن نیز ملایم‌تر است. نعناع گیاهی است علفی و پایا. ساقه‌های آن دونوع خزنده و زیر زمینی می‌باشند.از میان ریشه‌ ها، یک شاخه قائم و برگدار کوچک خارج می‌شود که برگ‌های آن متقابل، بیضوی، نوک تیز، دندانه دار و کمی پوشیده از کرک بوده و از تمامی قسمت‌های آن بوی معطر و مطبوعی استشمام می‌شود.
ساقه? این گیاه چهارگوش و به رنگ قرمز مایل به بنفش یا مایل به ارغوانی است. گل‌ های آن در ماه‌های مرداد و شهریور ظاهر می‌گردند. رنگ گلی یا ارغوانی مایل به بنفش دارند و به تعداد زیاد در مجاور یکدیگر به نحوی مجتمع می‌رویند. نعنا گیاهی است با ریشه هوایی و ساقه های مستقیم و چهارگوش ، و برگ های آن به طول 3 تا 5 سانتی متر ، متقابل ، نیزه ای یا دوکی است ، حاشیه ی آن دارای بریدگی های عمیقی است ، بریدگی های کناره آن نوک تیز است. کرک برگ های نعنا کم است. نعنا سبز معمولادر سرتاسر جهان کشت می شود. این گیاه در نواحی شمال ایران و اطراف تهران به حالت وحشی و پرورشی می روید.
 
خواص نعناع در درمان روماتیسم
افرادی که رماتیسم دارند از دم کرده نعناع استفاده کنند.اگر از بیماری روماتیسم و آرتروز رنج می برید، از روغن نعناع استفاده کنید، به این صورت که 2 قطره روغن نعناع را با یک قاشق سوپخوری روغن بادام مخلوط کرده و محل های دردناک را با آن ماساژ دهید.برای درمان درد سیاتیک از دم کرده استفاده نموده و نعناع تازه را به صورت ضماد در محل درد بگذارید.
 
نعناع برای درمان سرماخوردگی
بوی نعناع می تواند گرفتگی بینی ، گلو و ریه ها را از بین برده و موجب تسکین اختلالات تنفسی ناشی از آسم و یا سرما خوردگی گردد. مصرف مداوم نعناع برای افراد مبتلا به آسم بسیار مفید است.نعناع و عامل فعال اصلی آن به نام منتول در زمره احتقان زادهای موثر تلقی می شوند. از آنجا که منتول سبب شل شدن خلط می گردد، این ماده داروی خلط آور نیز هست. این ماده در تسکین و آرام شدن انواع گلودرد و سرفه خشک موثر است.برای ضد عفونی کردن بینی، با مخلوط کردن 1 گرم اسانس نعناع و 40 گرم روغن بادام شیرین، محلولی تهیه کنید و پنج قطره در هر سوراخ بینی بچکانید.کسانی که دچار سرماخوردگی شده‎اند و برونشیت مزمن دارند 10 گرم نعناع در 500 سی‎سی آب بجوشانند و صبح ناشتا 2 استکان میل کنند.برای از بین بردن گلودرد، دم کرده نعناع غرغره کنید.
 
خواص نعناع در تسکین دردهای قاعدگی
نعناع مسکن،‌ آرام بخش و قاعده آور است. چون نعناع در آزاد و آرام کردن عضلات خیلی مؤثر است. لذا در درمان گرفتگی ها نیز کارساز است.برای درمان قاعدگی دردناک از چای نعناع استفاده کنید.
 
بهبود بیماری سندروم روده تحریک پذیر
بیماری سندرم روده تحریک پذیر (IBS)منجر به گرفتگی و انقباض عضلات روده، درد شکم، تجمع گاز، اسهال و یبوست می شود. این بیماری عارضه رایجی است که روده بزرگ یا کولون را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری منجر به گرفتگی و انقباض عضلات روده، درد شکم، تجمع گاز، اسهال و یبوست می شود. خوشبختانه سندرم روده تحریک پذیر موجب آسیب و التهاب دایمی و همچنین تغییر در بافت روده نشده و با خطر بدخیمی همراه نیست.افراد مبتلا به این سندرم اغلب با کنترل رژیم غذایی و کاهش استرس می توانند بیماری خود را مدیریت کنند. در مطالعات اخیر محققان استرالیایی مشخص شد که گیاه نعناع در تسکین و بهبود سندرم روده تحریک پذیر نقش مهمی دارد.نعناع از طریق مهار التهاب و فعال کردن واکنش های ضد درد در روده بزرگ به بهبود علایم سندرم روده تحریک پذیر کمک قابل ملاحظه ای می نماید.
 
مصرف نعناع در رفع خارش
اگر بدن شما خارش دارد مقدار 2 گرم اسانس نعناع را در 50 گرم وازلین ریخته، خوب با هم مخلوط کرده و در محل خارش بمالید.
 
مبارزه با ویروس ها
روغن نعناع دارای خواص رشد ویروسی قوی است که می تواند با ویروس های عامل آنفلونزا، گوشک، عفونت های مخمری، سینوزیت، گلودرد، التهاب ناشی از سرماخوردگی ها و التهاب های آلت تناسلی ناشی از تب خال مبارزه و آنها را از پای درآورد.
 
نعناع ، آرام بخش
اگر احساس عصبانیت یا فشار روانی می کنید، حالت آرام بخش دارد. به علت تأثیر زیاد نعناع بر روی اعمال فکری و هوشیاری، نعناع را بالابرنده ی توانایی انسان در درک و فهم عقاید به شمار می‌آورند. بنابراین هنگامی که می‌ خواهید آمادگی و هوشیاری ذهنی خود را حفظ کنید یا اگر می‌خواهید بعد از خوردن غذا خواب آلودگی عارض نشود یا اگر خواهان تمرکز ذهنی علی رغم خستگی ناشی از شرکت در جلسه یا سخنرانی هستید، مکیدن قرص نعناع (البته بدون قند) بسیار مفید است.
 
بسیار مفید برای پوست
نعناع به دلیل داشتن خاصیت ضد عفونی کنندگی ، ماده ای مناسب برای تمیز کردن پوست است. آب نعناع موجب تسکین پوست ، درمان عفونت و خارش و درمان آکنه می شود.برگ های تازه نعناع را کاملا بکوبید تا له شوند. له شده برگ ها را به موضع به صورت خیلی آرام بمالید و پس از 20 دقیقه صبر کنید سپس با آب سرد بشویید. بررسی ها نشان می دهند تکرار این عمل 2 بار در هفته تاثیر زیادی در زیبایی پوست دارد و قادر است تمام لک ها و جوش های صورت را نیز از بین ببرد.گفتنی است؛ مصرف مداوم گیاه نعناع نیز می تواند باعث درخشان شدن پوست و موشود و خشکی و زبری موها را نیز از بین ببرید. جویدن روزانه مقداری نعناع علاوه بر خوشبو شدن دهان می تواند در براقیت چشم ها نیز موثر یاشد.برای اگزما و خارش‎های جلدی و پوستی از دم کرده نعناع شستشو و نوشیده شود 10 گرم در یک لیتر آب روزی سه فنجان میل شود.
 
نعناع ، تسکین دردهای میگرن
نعناع به طور طبیعی گیاهی تسکین دهنده است و ماساژ سر و بینی با روغن نعناع موجب درمان سردرد ، تب و التهاب می شود.تحقیقات نشان داده است که توانایی روغن نعناع در آزاد ساختن عضلات و تسکین درد، این گیاه را به صورت عامل ویژه و مؤثری در قبال عذاب سردرد تبدیل کرده است. چندین مطالعه تحقیقی اثبات کرده است که مالیدن تنتور روغن نعناع روی پیشانی می تواند به اندازه مصرف دو قرص استامینوفن کارساز باشد. نقطه مورد نظر را با لایه نازکی بپوشانید به طوری که تنتور مصرفی فرصت و امکان تبخیر داشته باشد.
همچنین برای رفع سردردهای میگرنی می توانید با مخلوط کردن 3 گرم اسانس نعناع -2 گرم روغن زیتون – 5 گرم لانولین پمادی تهیه کنید و در نقطه ای که درد می کند، بمالید. برای رفع سردرد از کمپرس نعناع استفاده کنید. به این ترتیب که 10 قطره روغن نعناع را با یک لیوان آب سرد مخلوط کرده و در یک کاسه بریزید. سپس یک پارچه که به اندازه پیشانی باشد در آن فرو برده و آب اضافی آن را بگیرید و روی پیشانی و شقیقه ها قرار دهید تا سردرد برطرف شود. دم کرده نعناع برای افرادی که میگرندارند مفید می‎باشد.

مهم‌ترین خاصیت دمنوش نعناع، تأثیر آن بر دردهای دستگاه گوارش شامل درد معده، روده، نفخ، دل‌پیچه، تهوع و اسهال است و علاوه بر این به کاهش وزن کمک کرده و یکی از بهترین‌ها برای بهبود علائم سرماخوردگی و سینوزیت است.
دمنوش نعناع بهبوددهنده علائم سرماخوردگی/ چگونه لاغر شدن را سرعت دهیم؟

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، در بین دمنوش‌های سالم و متنوع بسیاری که وجود دارد، دمنوش نعناع یکی از مفیدترین آ‌ن‌ها است که با وجود طبیعت گرم و خشک خود، خاصیت خنک‌کنندگی فوق العاده‌ای دارد که می‌توان به صورت یک نوشیدنی سرد در روزهای گرم تابستان نوشید.

نعناع دارای خواص و فواید بی‌نظیری است که از آن به صورت خوراکی و نوشیدنی استفاده می‌شود، این گیاه خوش‌ عطر و بو خواص درمانی فراوانی دارد و استفاده از آن زمان‌بر نیست و در روزهای سرد و گرم آرامش‌بخش و انرژی‌زا است.

آشنایی مختصر با نعناع

نعناع  سردسته گروه نعناعیان و از سبزی‌های خوراکی است، این گیاه تمام اسانس‌ها و خواص پونه را دارد ولی برگ‌هایش کرک کم‌تری دارند و بریدگی‌های کنار برگ‌های آن بیش‌تر از پونه است.

نعناع با نام علمی Mentha گیاهی است با ریشه هوایی و ساقه‌های مستقیم و چهارگوش و برگ‌های آن به طول 3 تا 5 سانتی‌متر، متقابل، نیزه‌ای یا دوکی است، حاشیه آن دارای بریدگی‌های عمیق و نوک‌تیز است، نعناع سبز معمولاً در سرتاسر جهان کشت می‌شود، این گیاه در نواحی شمال ایران و اطراف تهران به حالت وحشی و پرورشی می‌روید.

خواص نعناع و دمنوش آن

نعناع از گیاهان پرخاصیت و دارای طبیعتی گرم و خشک است، مهم‌ترین خاصیت دمنوش نعناع، تأثیر آن بر دردهای دستگاه گوارش شامل درد معده، روده، نفخ، دل‌پیچه، تهوع و اسهال است، همچنین از این دمنوش برای رفع بوی نامطبوع دهان و پیشگیری از بروز بیماری لثه‌ای استفاده می‌شود.

منتول موجود در نعناع باعث می‌شود این گیاه خاصیت ضددرد نیز داشته باشد، به همین منظور می‌توان اسانس نعناع را به عنوان ضماد بر روی محل درد استفاده کرد؛ همچنین چای نعناع یک نوشیدنی اثربخش برای تمدد(استراحت) اعصاب و شل‌سازی عضلات محسوب می‌شود.

منتول موجود در نعناع خاصیت ضدالتهابی قوی دارد به همین دلیل نعناع در درمان بیماری‌های التهابی دستگاه تنفسی مانند سینوزیت، آسم و آبریزش بینی مؤثر است، دم‌کرده نعناع یا دمنوش نعناع در کاهش التهاب گلو و حنجره در سرماخوردگی و رفع سینه درد و سرفه مفید است و گلو را نیز ضدعفونی و درد آن را برطرف می‌کند.

                     

بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر یا IBS در زمان نوشیدن چای نعناع اغلب متوجه می‌شوند که علائم آن‌ها کاهش می‌یابد و تسکینی برای این بیماری است، همچنین برای درمان سوءهاضمه می‌توان از عرق نعناع یا دمکرده نعناع بعد از غذا استفاده کرد.

نوشیدن دمنوش نعناع ضمن خاصیت آرام‌بخشی و نشاط‌‌آوری، برای کاهش چربی و کلسترول و غلظت خون نیز مفید است، علاوه بر این یکی از بهترین نوشیدنی‌ها برای کاهش حالت تهوع و استفراغ به خصوص در دوران حاملگی است، همچنین افزاینده هورمون‌های زنانه، کاهنده هورمون‌های مردانه و ضد پُرمویی است.

این نوشیدنی عالی و سرد برای تابستان، از بیماری یرقان جلوگیری می‎کند، برای تقویت اعصاب بسیار سودمند است، باعث تقویت نیروی جنسی می‎شود، در درمان میگرن، از بین بردن کرم‎های شکم، کاهش کم‌خونی و درمان قاعدگی دردناک مؤثر است.

خواص چای نعناع برای بانوان

دمنوش نعناع  می‌تواند برای خانم‌هایی که مبتلا به گرفتگی قاعدگی هستند، بسیار مفید باشد، یکی از خواص دمنوش نعناع این است که این چای یک مایع خنک‌کننده مؤثر برای کاهش نفخ، دردهای شدید، گرفتگی قاعدگی و خستگی بوده و کسانی که در زمان قاعدگی دچار دل دردهای شدید هستند می‌توانند با نوشیدن دمنوش نعناع، درد خود را تسکین دهند.

درد و گرفتگی عضلات در زمان قاعدگی معمولاً ناشی از انقباضات و اسپاسم عضلات رحم است، بنابراین دمنوش نعناع با خواص ضداسپاسمی که گفته شد، کمک می‌کند تا شدت انقباضات عضلات دیواره‌های رحم و به دنبال آن درد کاهش یابد، به غیر از کاهش ناراحتی ناشی از گرفتگی عضلات، دمنوش نعناع در این دوره برای کاهش استرس و خستگی نیز استفاده می‌شود، نوشیدن یک فنجان دمنوش نعناع 2 یا 3 بار در روز قبل و در طول روزهای قاعدگی، سبب بهبود کلی در حالت خلقی، گرفتگی و درد می‌شود.

خواص چای نعناع برای لاغری

دمنوش نعناع می‌تواند در درمان بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها مؤثر و کارآمد باشد، از دست دادن وزن، در نتیجه سوختن کالری بیشتری است که فرد با ورزش و جایگزینی غذاهایی با کالری کم به جای غذاهایی با کالری زیاد به آن دست پیدا می‌کند.

با وجود این‌که نعناع یک روزه فردی را لاغر و جادو نمی‌کند ولی در کمک به لاغری مؤثر است زیرا باعث هضم سریع غذا می‌شود و برای کسانی که در درازمدت سعی در کاهش وزن دارند، مفید است.

دمنوش نعناع در درمان و بهبود دستگاه گوارش مؤثر است و باعث تسکین و هضم شده و حرکات روده سالم را با آرام کردن ارگان‌های دستگاه گوارش، تسریع می‌بخشد، با آرام کردن ماهیچه‌های دستگاه گوارش و افزایش جریان صفرا،  هضم چربی‌ها را آسان‌تر و سریع‌تر کرده و با جلوگیری یا کاهش نفخ، گاز و سوءهاضمه و علائم سندرم روده تحریک‌پذیر باعث می‌شود تا سرعت هضم بیشتر و در نتیجه همراه با ورزش، سوخت و ساز کالری بالا رفته و کاهش وزن تسریع شود.

برای تقویت اعصاب، خوردن نان و پنیر همراه نعناع بسیار مفید است، همچنین هنگام تهیه ترشی برای این که آن ترشی برای اعصاب زیان‌آور نباشد، داخل آن نعناع می‌ریزند، این گیاه می‌تواند از طریق تحریک تعریق بدن، باعث خنک شدن فرد نیز شود.

برای درمان حساسیت‌های فصلی یا سینوزیت نیز می‌توان از بخور نعناع تازه استفاده کرد، این بخور برای بازکردن مجاری تنفسی و کاهش علائم حساسیت مؤثر است؛ جویدن برگ نعناع برای از بین‌بردن سکسکه، بوی بد دهان و التهاب لثه نیز مفید است؛ مصرف روزانه حدود 10 سی‌سی عرق نعناع که با آب‌گرم رقیق شده باشد، در کاهش نفخ شدید مفید است.

ماساژ شکم با اسانس نعناع  دارای خاصیت کاهنده درد، ‌به خصوص دردهای کولیکی نوزادان است و همچنین استفاده موضعی از نعناع در افزایش طراوات پوست و از بین‌بردن آکنه‌ها نیز مفید است؛ برای جلوگیری از شپش، موهای خود را با جوشانده نعنا بشویید.

                    

مضرات چای نعناع

اگر مشکلات گوارشی مربوط به بیماری ریفلاکس معده باشد، نوشیدن چای نعناع می‌تواند این وضعیت را بدتر کند، هرگز درمان خودسرانه و بدون مشورت با پزشک توصیه نمی‌شود، همچنین فردی که سنگ‌های صفراوی داشته و یا در حال حاضر از آن رنج می‌برد، چای نعناع می‌تواند آن را تشدید کند.

مصرف چای نعناع برای کودکان و نوزادان مناسب نیست، زیرا می‌تواند باعث ایجاد اسپاسم در آن‌ها شود و مقادیر زیادی چای نعناع در دوران بارداری نیز می‌تواند گاه باعث سقط جنین شود.

برخی از داروهای تجویزی می‌توانند با چای نعناع تداخل داشته باشند و تأثیر داروها کاهش یابد، دمنوش نعناع مانند هر گیاه دیگری باید به طور متعادل استفاده شده و از مصرف بیش از اندازه آن خودداری شود.

روش تهیه دمنوش نعناع

برای تهیه دمنوش نعناع 2 قاشق غذاخوری برگ نعناع تازه یا خشک شده را در یک قوری یا لیوان دمنوش بریزید، یک لیوان بزرگ آب جوش به آن اضافه کنید و درب قوری یا لیوان دمنوش را روی آن قرار داده و اجازه دهید به مدت 10 الی 15 دقیقه دم بکشد، سپس در فنجان بریزید و میل کنید، در صورت تمایل می‌توانید دمنوش نعناع را با کمی عسل یا نبات شیرین کنید و حتی می‌توان همراه برگ‌های نعناع تکه‌ای زنجبیل هم به قوری یا لیوان دمنوش اضافه کرد که به بهبود علائم سرماخوردگی بیشتر کمک کند.

روش تهیه نوشیدنی خنک چای نعناع

در یک قابلمه روی شعله متوسط، 4 فنجان آب بریزید و 30 عدد برگ تازه نعناع را به آن اضافه کنید تا به جوش بیاید، از برگ‌های خشک نعناع هم می‌توان استفاده کرد ولی با استفاده از برگ نعناع تازه عطر و بوی چای بهتر می‌شود، وقتی آب به جوش آمد، اجازه دهید تا 5 دقیقه به همان حالت بماند و جوش بخورد، سپس اجاق را خاموش کنید.

برگ‌های نعناع را جدا کنید و عصاره به دست آمده از جوشانده آن را در یک بطری بریزید و چند قطعه یخ به آن اضافه کنید تا آن را خنک کند، اگر تمایل داشتید، کمی آب‌لیمو یا عسل هم به آن اضافه کنید، این نوشیدنی برای تابستان فوق‌العاده است.

همان‌طور که گفته شد، گیاه علفی نعناع دارای خواص معجزه آسای بسیاری است و از آن‌جا که این گیاه خودرو، در دامان طبیعت به وفور یافت می‌شود، توصیه می‌شود که به هر روشی که می‌توانید از آن استفاده کنید و از خواص بی‌نظیر آن بهره‌مند شوید.